Nederland krijgt kritisch VN-rapport over wooncrisis

07 april 2024

Nederland neemt het VN-rapport over de wooncrisis ter harte. Dat heeft de Nederlandse permanente vertegenwoordiger bij de VN Paul Bekkers gezegd in een vergadering van de VN-Mensenrechtenraad.

De speciale rapporteur voor het recht op passende woonruimte, Balakrishnan Rajagopal, ging in december tien dagen langs op verschillende plekken in Nederland om te horen hoe het gesteld is met het wonen in Nederland. Ook sprak hij met deskundigen.

De Amerikaanse hoogleraar presenteerde bij de vergadering van de Mensenrechtenraad zijn verslag. Het rapport zelf werd al gepubliceerd op 28 februari en bevat 65 aanbevelingen.

Rajagopal concludeerde na afloop van zijn bezoek al dat de crisis in Nederland “al een paar decennia in de maak” was. De overheid heeft de markt volgens hem de ruimte gegeven, in plaats van zelf te zorgen voor genoeg huizen.

Structurele problemen

“Nederland kampt met een acute huisvestingscrisis, die zich manifesteert als een crisis van zowel beschikbaarheid als betaalbaarheid”, concludeert de speciaal VN-rapporteur in het rapport. Als oorzaak van deze huisvestingscrisis ziet hij veel verschillende structurele problemen. Hij noemt onder meer ruimtetekort, gebrek aan handhaving in de particuliere huursector en onvoldoende bescherming van de rechten van huurders.

“Er wordt gezegd dat ‘de toestroom van buitenlanders’ de reden is voor deze acute huisvestingcrisis. De meeste deskundigen hebben mij echter gezegd dat dit niet klopt. Het is een argument dat gebruikt wordt voor politieke doeleinden en slechts bijdraagt aan stereotypen tegen bepaalde groepen buitenlanders”, zei Rajogopal na afloop van het bezoek.

In zijn rapport schrijft Rajagopal: “er is een alternatief verhaal opgedoken in Nederland dat een ‘instroom van buitenlanders’ in het land verantwoordelijk is voor de wooncrisis, die is misbruikt voor politieke doeleinden en de publieke opinie heeft geradicaliseerd en verdeeld.”

Aanbevelingen VN-rapport wooncrisis

Rajagopal beveelt Nederland onder meer aan om het recht op huisvesting te verankeren in de Grondwet en om opnieuw een ministerie van Volkshuisvesting op te richten.

De Nederlandse permanente vertegenwoordiger bij de vN Paul Bekkers zei in zijn reactie dat Nederland het rapport ‘ter harte neemt’, maar ging niet in op veel van de kritiek van Rajagopal. Wel uitte Bekkers kritiek op een aantal van de aanbevelingen. Zo noemde hij het voorstel om de Grondwet te wijzigen om het recht op huisvesting te verankeren in de wet erg ingrijpend.

Bekkers stelt dat er de afgelopen jaren wel een minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke ordening is geweest. Het opzetten van een heel nieuw ministerie kost veel tijd en die beslissing is aan het volgende kabinet.

Kabinetsreactie

Ook plaatste hij een kanttekening bij de conclusie van Rajagopal dat huisvesting van asielzoekers en vluchtelingen in opvanglocaties ondermaats is. Die conclusie is volgens Nederland te algemeen en te snel getrokken, zei Bekkers. De regering erkent wel dat de opvangmogelijkheden te beperkt zijn geweest en dat dit door de komst van Oekraïense vluchtelingen is toegenomen. Met de onlangs aangenomen spreidingswet zullen stappen gezet worden om de situatie te verbeteren, zei Bekkers.

Het kabinet komt later nog met een uitgebreide reactie op het rapport van Rajagopal. Dat heeft demissionair minister De Jonge van Volkshuisvesting gezegd. Hij zal die reactie ‘in de komende maanden’ naar de Tweede Kamer sturen.

Bron: Vastgoedactueel - NOS